In een recent onderzoek is gekeken naar hoe veel de inwoners van 33 landen wisten over hun eigen land. Daarbij werden vooral sociale en politieke kwesties voorgelegd. Hoe scoorde Nederland?
Het was niet gemakkelijk
Eerst nog even wat meer inzoomen op de vragen. Het onderzoek behandelde eigenlijk een aantal brede maatschappelijke kwesties. En ja, dat kan nog best wel lastig zijn. Weet jij bijvoorbeeld hoe oud de gemiddelde Nederlander is? (42, maar de gemiddelde respondent antwoordde 53.) En welk percentage van ons bezit is in handen van de rijkste 1%? (24%, maar de gemiddelde respondent antwoordde 40%.) Of nog zo’n leuke: hoeveel procent van de Nederlanders van 20 jaar en ouder heeft overgewicht? (Een – verbijsterende – 49%, maar de gemiddelde respondent dacht 40%.)
Beter is nog niet echt goed
Ja, dat zijn pittige vragen. Er waren daarom vooral verliezers, niet echt winnaars. Want ook de landen die relatief goed scoorden, hadden het opvallend vaak fout. Neem bijvoorbeeld die vraag over overgewicht. Je denkt misschien dat we dat in Nederland wel erg onderschatten met z’n allen. Integendeel! Van alle 33 onderzochte landen hadden alleen China, Japan en India het percentage mensen met overgewicht óverschat. Trouwens, Indiase respondenten hadden een stuk meer vragen fout dan goed, dus dat telt eigenlijk niet eens. O ja, Nederland scoorde relatief niet heel slecht op de ranglijst: we zijn het tiende meest niet-onwetende land. Of het negentiende meest onwetende land, het is maar hoe je het bekijkt.
Perceptie versus feiten
Is dat eigenlijk erg, dat we door de bank genomen behoorlijk onwetend zijn over ons eigen land? Dat is niet per se het geval. Dit onderzoek laat namelijk vooral zien hoe groot de kracht van perceptie is. Feiten zijn één ding, hoe we de dingen zien is heel wat anders. Neem bijvoorbeeld de gemiddelde leeftijd. Eigenlijk geen wonder dat die wordt onderschat, want politici, mediafiguren en machtige zakenmensen zijn vaak minimaal van middelbare leeftijd – en die zie je dus het meest. En met al dat gedoe over immigratie is het logisch dat we het aandeel van immigranten in de Nederlandse samenleving grof overschatten (het is 12%, maar de gemiddelde respondent dacht 25%). Het is pas erg als je je daar niet bewust van bent. Daarom heet het onderzoek ook, vrij vertaald, ‘Het risico van beeldvorming’.
Over het onderzoek
Dit onderzoek is uitgevoerd in het najaar van 2015 door Ipsos MORI, de Engelse dochteronderneming van het gerenommeerde onderzoeksbureau. Er waren, om heel precies te zijn, 25.556 respondenten, tamelijk gelijk verdeeld over de 33 onderzochte landen. Wil je de gegevens zelf inzien, of weten hoe jij had gescoord in het onderzoek? Lees dan verder op https://www.ipsos-mori.com/_assets/sri/perils/ (Engelstalig).
